เคยสังเกตไหมว่า… ทำไมเด็กบางคน จัดการเวลาได้ดี มีสมาธิกับงานที่ทำ ควบคุมอารมณ์ได้ ในขณะที่บางคน ลืมของง่าย ทำอะไรไม่เสร็จสักที และหงุดหงิดบ่อย?
ความลับอยู่ที่ Executive Function (EF) หรือ ทักษะบริหารจัดการตนเอง ซึ่งเป็นเหมือน “เครื่องมือสมอง” ที่ช่วยให้เด็ก คิดเป็น ทำเป็น และแก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ
แต่ EF ไม่ได้เกิดขึ้นเอง! พ่อแม่มีบทบาทสำคัญอย่างมากในการช่วยพัฒนา EF ให้ลูก ถ้าอยากให้ลูกเติบโตขึ้นมาเป็นเด็กที่มีวินัย คิดเป็น และใช้ชีวิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ มาดูกันว่าต้องทำอย่างไรบ้าง!
5 สิ่งที่พ่อแม่ควรทำ ถ้าอยากให้ลูกมี EF ที่ดี
1. ให้ลูกตัดสินใจเองบ้าง (ฝึกการวางแผนและแก้ปัญหา)
เด็กที่มี EF ดีต้องรู้จัก คิด วางแผน และตัดสินใจเอง หากพ่อแม่ทำทุกอย่างแทน ลูกจะไม่เคยได้ฝึกคิดเองเลย
🎯 ตัวอย่างในชีวิตจริง
❌ แบบที่ไม่พัฒนา EF:
แม่: “วันนี้ต้องใส่เสื้อสีอะไรไปโรงเรียน?”
ลูก: “แม่เลือกให้หน่อย!”
แม่: หยิบเสื้อให้ทันที
✅ แบบที่ช่วยพัฒนา EF:
แม่: “วันนี้หนูคิดว่าอากาศเป็นยังไง? ควรใส่เสื้อแขนสั้นหรือแขนยาวดี?”
ลูก: “อากาศร้อน หนูขอแขนสั้น!”
📌 พ่อแม่ควรทำ:
• ให้ลูกได้เลือกเอง เช่น เลือกเสื้อผ้า อาหาร หรือกิจกรรมวันหยุด
• หากลูกเจอปัญหา อย่ารีบแก้ให้ แต่ให้ลองถาม “หนูคิดว่าควรทำยังไงดี?”
2. สอนให้ลูกรับมือกับความผิดหวัง (ฝึกการควบคุมอารมณ์)
ชีวิตจริงไม่ใช่ทุกอย่างจะเป็นไปตามใจ! เด็กที่มี EF ดีต้องรู้จักควบคุมอารมณ์และยอมรับความผิดหวัง
🎯 ตัวอย่างในชีวิตจริง
❌ แบบที่ไม่พัฒนา EF:
ลูก: “แม่! หนูอยากกินไอศกรีม!” 🍦
แม่: “วันนี้ไม่ได้ซื้อ”
ลูก: (ร้องไห้โวยวาย) 😭
แม่: (ยอมใจอ่อน รีบซื้อให้)
✅ แบบที่ช่วยพัฒนา EF:
ลูก: “แม่! หนูอยากกินไอศกรีม!” 🍦
แม่: “วันนี้เราไม่ได้ซื้อไอศกรีม แต่พรุ่งนี้ไปซื้อกันดีไหม?”
ลูก: “โอเค พรุ่งนี้ก็ได้”
📌 พ่อแม่ควรทำ:
• อย่ายอมแพ้ให้กับอารมณ์ของลูกทุกครั้ง! ให้ลูกฝึกอดทนและรอคอย
• สอนให้ลูก “หายใจลึก ๆ” หรือ “นับ 1-10” เมื่อต้องการสงบสติอารมณ์
3. ให้ลูกช่วยทำงานบ้าน (ฝึกความรับผิดชอบและการจัดลำดับความสำคัญ)
อยากให้ลูกโตไปเป็นคนมีวินัยและจัดการชีวิตได้ดี? เริ่มจากการให้เขาทำงานบ้าน
🎯 ตัวอย่างในชีวิตจริง
❌ แบบที่ไม่พัฒนา EF:
แม่: (เก็บของเล่นเอง ทำทุกอย่างแทนลูก)
ลูก: (นั่งดูทีวี ไม่สนใจ)
✅ แบบที่ช่วยพัฒนา EF:
แม่: “หนูช่วยเก็บของเล่นก่อนดูการ์ตูนได้ไหม?”
ลูก: “ได้ค่า!” (เก็บของเล่น แล้วค่อยไปดูทีวี)
📌 พ่อแม่ควรทำ:
• ให้ลูกมีหน้าที่รับผิดชอบง่าย ๆ เช่น เก็บของเล่น พับผ้า หรือรดน้ำต้นไม้
• สร้าง ตารางเวลา หรือ To-Do List ให้ลูกจัดการงานของตัวเอง
4. เล่นเกมที่ช่วยฝึก EF (ฝึกความจำและการควบคุมตัวเอง)
เกมไม่ใช่แค่เรื่องสนุก! มีเกมมากมายที่ช่วยพัฒนา EF ให้เด็กได้
🎲 เกมที่ช่วยฝึก EF
• เกมกระดาน (Board Games) เช่น หมากรุก หรือ UNO → ฝึกการวางแผนและคิดล่วงหน้า
• เกมต่อบล็อก (Lego, TaksaToys Resources) → ฝึกความจำใช้งานและความคิดสร้างสรรค์
• เกม “Simon Says” หรือ “Red Light, Green Light” → ฝึกการควบคุมตัวเอง
5. เป็นตัวอย่างที่ดี (เด็กเรียนรู้จากพ่อแม่มากกว่าคำพูด!)
เด็กไม่ได้เรียนรู้แค่จากสิ่งที่เราสอน แต่เรียนรู้จาก “สิ่งที่พ่อแม่ทำ” มากกว่า
🎯 ตัวอย่างในชีวิตจริง
❌ แบบที่ไม่พัฒนา EF:
แม่: (เล่นโทรศัพท์ทั้งวัน แต่บอกลูกให้มีสมาธิทำการบ้าน)
ลูก: (ทำตามไม่ได้ เพราะพ่อแม่ยังทำไม่ได้)
✅ แบบที่ช่วยพัฒนา EF:
แม่: “แม่จะอ่านหนังสือ 30 นาที แล้วลูกทำการบ้านไปพร้อมกันดีไหม?”
ลูก: “โอเค!”
📌 พ่อแม่ควรทำ:
• อยากให้ลูกมีระเบียบ? พ่อแม่ต้องทำให้ดูเป็นตัวอย่าง
• อยากให้ลูกควบคุมอารมณ์ได้? พ่อแม่ต้องควบคุมอารมณ์ให้เป็นก่อน
🎯 สรุป: ถ้าอยากให้ลูกมี EF ที่ดี พ่อแม่ต้อง…
✅ ให้ลูกตัดสินใจเอง → ฝึกวางแผนและแก้ปัญหา
✅ สอนให้รับมือกับความผิดหวัง → ฝึกควบคุมอารมณ์
✅ ให้ลูกช่วยทำงานบ้าน → ฝึกความรับผิดชอบและการจัดการเวลา
✅ เล่นเกมที่ช่วยฝึก EF → ฝึกสมาธิและความจำ
✅ เป็นตัวอย่างที่ดี → เด็กจะทำตามสิ่งที่เห็น มากกว่าสิ่งที่ได้ยิน
💡 “EF ที่ดี = ชีวิตที่ง่ายขึ้น และอนาคตที่สดใสขึ้น!”
📌 เริ่มต้นฝึก EF ให้ลูกวันนี้ เพื่อให้พวกเขาเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีวินัย คิดเป็น และจัดการชีวิตได้ดี ✨🚀
